TiÕng viÖt & PhÇn mÒm vi tÝnh

Néi dung | TiÕng ViÖt

Gi¶i ph¸p m· chuçi tù 7 bit cho tiÕng ViÖt

PTS. Ph¹m Hång Quang (B¸o TH&§S)

Trong nh÷ng ngµy cuèi cña thÕ kû nµy, mét lçi lÇm nghiªm träng cña lÞch sö ph¸t triÓn CNTT thÕ giíi ®­îc nh¾c ®Õn ë mäi n¬i: sù m· ho¸ ngµy th¸ng n¨m víi 2 con sè chØ n¨m hay cßn gäi lµ sù cè Y2K. Nh­ng cã mét thiÕu sãt nghiªm träng kh«ng kÐm phÇn khã kh¨n vÒ kh¶ n¨ng kh¾c phôc: ®ã lµ viÖc chuÈn ho¸ m· ký tù trong trao ®æi th«ng tin dùa trªn nÒn t¶ng lÞch sö xuÊt ph¸t lµ ®é dµi m· ký tù 7 bit. Trong b¶ng m· xuÊt ph¸t ®ã (th­êng ®­îc gäi lµ ASCII) kh«ng cã chç dù trï dµnh cho nh÷ng ch÷ c¸i n»m ngoµi 26 ch÷ c¸i La tinh. Víi sù më réng b¶ng m· víi ®é dµi ký tù lµ 8 bit hay nhiÒu h¬n, c¸c ký tù cña c¸c ng«n ng÷ kh¸c ®­îc thªm vµo phÇn trªn cña b¶ng ký tù vµ viÖc xö lý th«ng tin cña c¸c ng«n ng÷ ®ã ®· trë thµnh kh«ng ph¶i "tù nhiªn" ®èi víi m¸y tÝnh: ®Ó cã ®­îc kh¶ n¨ng nhËp liÖu qua bµn phÝm, hiÓn thÞ, t×m kiÕm hoÆc s¾p xÕp alpha-beta trong c¬ së d÷ liÖu ng­êi ta ph¶i dïng c¸c phÇn mÒm phô trî, cßn ®­îc gäi lµ language driver. ViÖc m« t¶, l­u tr÷, hiÓn thÞ th«ng tin tiÕng ViÖt ®­îc ®Æt ra ngay tõ ngµy ®Çu cña CNTT ViÖt Nam. Suèt nhiÒu n¨m qua, vÊn ®Ò nµy míi chØ cã nh÷ng lêi gi¶i mang tÝnh t×nh thÕ. §Õn nay, viÖc ®­a ra mét gi¶i ph¸p hoµn h¶o cµng trë nªn quan träng vµ cÊp b¸ch do CNTT ngµy cµng th«ng dông trong mäi lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi. §Æc biÖt víi c¸c ®ßi hái cña xö lý tù ®éng th«ng tin trong c¸c c¬ së d÷ liÖu, b¶ng m· th«ng tin tiÕng ViÖt hiÖn cßn nhiÒu thiÕu sãt nghiªm träng...

    §Æt vÊn ®Ò cña bµi to¸n m· th«ng tin tiÕng ViÖtCh÷ ViÖt thuéc hÖ Latinh, cã thªm 1 phô ©m (®) 6 nguyªn ©m (¨, ©, ª, «, ¬, ­), (sau ®©y gäi lµ ch÷ c¸i thuÇn ViÖt) vµ 5 dÊu thanh (huyÒn, hái, ng·, s¾c, nÆng). Cho ®Õn nay, c¸c hç trî cho tiÕng ViÖt trªn m¸y tÝnh, víi chØ cã rÊt nhá "phÇn thªm" nh­ kÓ trªn, ®· ®­îc bµn luËn, xö lý bëi rÊt nhiÒu chuyªn gia, c«ng ty phÇn mÒm nhµ n­íc còng nh­ t­ nh©n, ®Ò tµi khoa häc, c¶ c¸c h·ng phÇn mÒm hÖ ®iÒu hµnh m¸y tÝnh Microsoft... KÕt qu¶ hiÖn cã: rÊt nhiÒu b¶ng m·, phÇn mÒm gi¶i ph¸p phô trî. ChØ riªng Tiªu chuÈn ViÖt Nam vÒ ký tù tiÕng ViÖt trong CNTT TCVN 5712 do Nhµ n­íc ban bè cã ®Õn 3 b¶ng m· n»m trong! Mäi b¶ng m·, ngay c¶ cña Microsoft hay cña Nhµ n­íc ®Òu míi xoay quanh hai môc tiªu thÊp nhÊt trong xö lý ViÖt ng÷: nh×n thÊy (hiÓn thÞ trªn mµn h×nh vµ m¸y in) vµ ®­a vµo ®­îc qua bµn phÝm. HiÓn nhiªn lµ mäi gi¶i ph¸p hiÖn cã ®Òu ch­a ®¸p øng ®­îc thùc sù yªu cÇu ®Ých thùc cña viÖc xö lý th«ng tin tiÕng ViÖt nªn viÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p míi vÉn ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m, vµ chóng ta vÉn n»m trong t×nh tr¹ng "®a b¶ng m·". Bµi viÕt nµy tr×nh bµy mét gi¶i ph¸p cã nhiÒu kh¸c biÖt víi c¸c tiÕp cËn tr­íc ®©y ®Õn bµi to¸n. Gi¶i ph¸p do CadPro ®Ò xuÊt, ®· ®­îc hç trî nghiªn cøu bëi Côc Khoa häc C«ng nghÖ Bé Quèc phßng, víi hÖ thèng kü thuËt hoµn chØnh ®­a vµo sö dông trong mét sè phÇn mÒm c¬ së d÷ liÖu kh¸ch chñ vµ ®­îc duyÖt vµ chÊp nhËn nh­ gi¶i ph¸p tiÕng ViÖt trong dù ¸n x©y dùng c¬ së d÷ liÖu tiÕng ViÖt cña Th«ng tÊn x· ViÖt Nam.

    §ßi hái cña lêi gi¶i hoµn h¶oTr­íc tiªn chóng ta ph©n tÝch nh÷ng tiªu chÝ cô thÓ cña mét gi¶i ph¸p "hoµn h¶o" cho xö lý th«ng tin ViÖt ng÷:TC1. NhËp liÖu ®­îc qua bµn phÝm (chuÈn ASCII) c¸c ký tù ®Æc thï tiÕng ViÖt theo ®óng quy t¾c t­ duy dÊu thanh ë cuèi (QTDTC). Quy t¾c nµy ch­a ®­îc nh¾c ®Õn t­êng minh ë bÊt kú tµi liÖu nµo, nh­ng thÓ hiÖn rÊt râ nÐt trong ph­¬ng ph¸p nhËp liÖu bµn phÝm hiÖn ®ang ®­îc chÊp nhËn ngµy cµng réng r·i vµ lÊn ¸t c¸c ph­¬ng ph¸p tr­íc ®ã: bµn phÝm TELEX lÉn VNI phæ cËp hiÖn nay. Chóng t«i xin ®­îc th©u tãm QTDTC lµ: dÊu thanh tiÕng ViÖt tuy ®­îc ®Æt trªn ch÷ c¸i nµy hay ch÷ c¸i kh¸c trong ©m tiÕt tiÕng ViÖt nh­ng ®­îc t­ duy nh­ mét ©m vÞ cña c¶ ©m tiÕt vµ ®­îc "tÝnh ®Õn" trong thêi gian cuèi cïng cña suy nghÜ vÒ ©m tiÕt. B¶n chÊt hay nguyªn do cña cña hiÖn t­îng nµy xin dµnh cho c¸c nhµ ng«n ng÷ häc nh­ng quy t¾c trªn ®· ®­îc thÓ hiÖn trong s¾p xÕp tõ tiÕng ViÖt trong tù ®iÓn, lµm ng­êi ta quªn ®i c¸c d¹ng gâ tiÕng ViÖt "bµn phÝm chÕt" (tøc lµ dÊu thanh gâ ngay sau con ch÷ mang dÊu). Nã lµm cho mét hÖ ®iÒu hµnh cã trë nªn chÊp nhËn ®­îc kh«ng trong ng­êi dïng ViÖt Nam (Windows 95 tiÕng ViÖt?).

    TC2. HiÓn thÞ ®Çy ®ñ th«ng tin tiÕng ViÖt ®Ñp theo tiªu chuÈn ký m· th«ng th­êng cña tiÕng ViÖt. VÊn ®Ò hoµn toµn kü thuËt, nh­ng tõ tr­íc ®Õn nµy ®­îc ngé nhËn thµnh tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh b¶ng m· tù. Cho ®Õn nay vÇn rÊt nhiÒu gi¸o s­ trong ngµnh kh«ng ph©n biÖt ®­îc b¶ng m· kh¸c víi b¶ng ph«ng nh­ thÕ nµo. Mét trong c¸c gi¶i ph¸p ph©n t¸ch b¶ng m· vµ b¶ng ph«ng lµ kü thuËt tæ hîp hiÖn ®­îc ¸p dông trong m· tiÕng ViÖt cña Microsoft hay bµn phÝm ViÖt ng÷ FreeCode cña c«ng ty Ban Mai. Víi Microsoft, c¸c h×nh tù tiÕng ViÖt (tæ hîp con ch÷ mang c¶ dÊu thanh vµ dÊu phô) ®­îc ®Æt trªn phÇn b¶ng ph«ng UNICODE, tøc lµ mçi ký tù cã 16 bit ®é dµi ®Þa chØ vµ ®é lín cña b¶ng ph«ng lªn ®Õn h¬n 64000 chç, trong khi ®ã c¸c ký tù thuÇn ViÖt vµ dÊu thanh ®­îc ®Æt trong phÇn sau 128 cña b¶ng m· 8 bit.

    TC3. S¾p xÕp ®­îc theo ®óng thø tù alpha-beta mét c¸ch tù nhiªn víi m¸y tÝnh. Mét tiªu chÝ Ýt ®­îc chó ý khi lµm b¶ng m· vµ do vËy g©y vÊn ®Ò khi lµm viÖc víi c¬ së d÷ liÖu vµ c¸c yªu cÇu xö lý th«ng tin tiÕng ViÖt cao cÊp h¬n. Nãi gi¶n l­îc lµ víi lÖnh so s¸nh cña m¸y tÝnh ë cÊp thÊp nhÊt th× ch÷ ¡ ph¶i n»m sau ch÷ ¹ vµ trªn ch÷ b. Quy t¾c s¾p xÕp tiÕng ViÖt víi ®Æc thï lµ QTDTC kh«ng thÓ trë thµnh tù nhiªn víi c¸c ph­¬ng ph¸p m· th­êng gÆp hiÖn nay.

    TC4. T­¬ng thÝch víi tiªu chuÈn quy ®Þnh quèc tÕ vÒ cÊu tróc b¶ng m· ch÷ c¸i trong CNTT. ë ®©y kh«ng muèn nãi c¸c tiªu chuÈn sinh ra sau nµy víi ®é dµi ký tù 8-bit, 16-bit v× c¸c tiªu chuÈn nµy bÞ ngay c¸c nhµ lËp tr×nh hÖ thèng phÇn mÒm phæ dông kh«ng chó ý, nhiÒu chç ®­îc coi lµ dµnh cho ch÷ c¸i còng bÞ sö dông lµm m· ®iÒu khiÓn, c¸c xö lý nh­ thø tù, t×m kiÕm, nÐn tÖp tù ®éng, chuyÓn ®æi ®Òu coi vïng trªn 128 lµ kh«ng chuÈn, mçi h·ng lµm 1 kiÓu. §Æc biÖt thu nhËp tõ thÞ tr­êng phÇn mÒm ViÖt nam lµ rÊt bÐ nªn kh¶ n¨ng c¸c c«ng ty lín ®Çu t­ nghiªn cøu vÊn ®Ò m· tù tiÕng ViÖt mét c¸ch nghiªm tóc vµ dµnh cho c¸c vÞ trÝ cña c¸c ch÷ c¸i riªng cña tiÕng ViÖt mét sù "t«n träng" cÇn thiÕt lµ khã cã thÓ chê ®îi. Mét gi¶i ph¸p ®Æt ra lµ ®­a m· tù tiÕng ViÖt vÒ vïng ký tù tiªu chuÈn 7-bit. Gi¶i ph¸p nµy cã tõ ®Çu cña c«ng cuéc "ViÖt ho¸ CNTT" lµ m· VISCII víi c¸c m· dÊu tiÕng ViÖt lµ c¸c ký tù gÇn gièng trong c¸c ký hiÖu s½n cã. Ng­êi ta kh«ng chó träng l¾m ®Õn viÖc hiÓn thÞ ®Ñp th«ng tin tiÕng ViÖt mµ ®Æt nÆng vµo viÖc b¶o tån th«ng tin trong truyÒn tin trªn m¹ng, ®Æc biÖt lµ c¸c m¸y kh«ng trong hÖ PC.NÕu ®­a ra ®­îc mét m· tù th«ng tin tiÕng ViÖt tho¶ m·n c¶ 4 tiªu chÝ trªn th× chóng ta cã mét gi¶i ph¸p hoµn h¶o víi ®Çy ®ñ tÝnh thuËn tiÖn, mü thuËt, chÝnh x¸c vµ t­¬ng hîp. HiÖn nay ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn kh¶ n¨ng cho viÖc ®¸nh dÊu chÊm than vµo "tr­êng bÖnh" ®au ®Çu nµy cña CNTT ViÖt Nam. NÕu ®Çu t­ cho ch÷a trÞ bÖnh kinh niªn m·n tÝnh nµy ®­îc b»ng mét phÇn cña chiÕn dÞch phßng ngõa "sù cè" ®au bông cÊp tÝnh "Oai Thu C©y" (Y2K) th× cã lÏ vµo ®Çu thiªn niªn kû tíi (gÇn l¾m råi so víi tõ dïng) chóng ta, nh÷ng ng­êi ViÖt sö dông m¸y tÝnh, sÏ suy nghÜ minh mÉn h¬n vµ tr¸nh ®­îc c¸c biÕn chøng thÇn kinh?

    M· chuçi tù 7-bit th«ng tin tiÕng ViÖt§Ó ®¹t ®­îc c¶ 4 tiªu chÝ trªn, CadPro quan niÖm m· tù tiÕng ViÖt lµ mét ph­¬ng ¸n xö lý chuçi víi ®¬n vÞ lµ ©m tiÕt. C¸c dÊu phô cho ch÷ c¸i n»m ngay sau con ch÷ gèc La tinh. DÊu thanh n»m ë cuèi ©m tiÕt. M· cña c¸c dÊu ph¶i n»m d­íi vÞ trÝ 128 ®Ó ®¹t TC4. Tõ ®iÒu kiÖn TC3 m· cña dÊu phô cña ch÷ c¸i thuÇn ViÖt ph¶i n»m ë vÞ trÝ trªn ch÷ "z", cßn m· cña cña dÊu thanh th× n»m d­íi vÞ trÝ cña ch÷ "A". Khi ®ã viÖc s¾p xÕp tiÕng ViÖt víi c¸c lÖnh cÊp thÊp nhÊt cña m¸y tÝnh trë thµnh tù nhiªn. ViÖc so s¸nh, t×m kiÕm, ngay c¶ tr­êng hîp nonsentitive (kh«ng ph©n biÖt hoa th­êng) sÏ hoµn toµn ®­îc m¸y tÝnh thùc hiÖn ®óng cho v¨n b¶n tiÕng ViÖt nh­ hÖt tiÕng Anh.

B¶ng m· chuçi tù tiÕng ViÖt 7 bit(7-bit code charactor set for Vietnamese string)
Ch÷ c¸i M· chuçi tù DÊu thanh M· chuçi tù ®Æt cuèi ©m tiÕt
¨-¡ a{-A{ huyÒn
©-¢ a}-A} hái
ª-£ e{-E{ ng·
«-¤ o{-O{ s¾c
¬-¥ o}-O} nÆng
­-¦ u{-U{
®-§ d~-D~

    ViÖc ®Æt trong mét chç cña b¶ng m· hai ký tù th«ng tin kh«ng ph¶i lµ bÞ cÊm vµ chóng ta cã thÓ t×m thÊy ngay trong b¶ng m· tiªu chuÈn quèc tÕ cho ch÷ c¸i víi c¸c trang ch÷ ¶ rËp c¸c dÊu ®­îc ®Æt cïng « víi ch÷ sè. VÊn ®Ò lµ trªn ph­¬ng diÖn xö lý ng÷ c¶nh cña chuçi tù, kh¶ n¨ng xÈy ra tæ hîp g©y nhÇm lÉn cña v¨n b¶n th«ng tin lµ gÇn nh­ kh«ng cã. H¬n thÕ n÷a, nÕu chóng ta quy ­íc tõ nay vÒ sau chØ sè HA1 trªn b¶n ®å hay viÕt t¾t, ký hiÖu cña mét c¸i g× ®ã sÏ ®­îc viÕt lµ HA-1 th× chóng ta sÏ kh«ng cã nhÇm lÉn khi xö lý th«ng tin tiÕng ViÖt 7-bit.ViÖc hiÓn thÞ vµ nhËp liÖu c¸c th«ng tin nµy th× theo nh÷ng kü thuËt nay ®· trë thµnh th«ng th­êng víi chóng ta: kü thuËt xö lý tæ hîp bµn phÝm vµ hiÓn thÞ. Víi bµn phÝm th× mäi chuyÖn rÊt ®¬n gi¶n, mäi quy ®Þnh bµn phÝm gâ kho¸ nµy chuyÓn thµnh ký tù kh¸c trong d÷ liÖu m¸y tÝnh ®· trë nªn tù nhiªn víi ng­êi ViÖt Nam, khi ta gâ TELEX hay VNI hoÆc mét quy ®Þnh nµo kh¸c, ch­¬ng tr×nh hç trî bµn phÝm tiÕng ViÖt tr­íc ®©y dÞch chuçi nhËp liÖu thµnh m· TCVN 5712 hay VNI hay VietWare... th× nay dÞch ra chuçi tù 7 bit.ViÖc hiÓn thÞ nh­ chóng ta mong muèn th× cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p. HiÖn nay, trong bèi c¶nh c¸c b¶ng m· kh¸c lµ phæ cËp h¬n m· chuçi tù 7 bit, ®Ó thùc hiÖn kh¶ n¨ng tÝch hîp b¶ng m· nµy víi c¸c b¶ng m· hiÖn dông, CadPro thùc hiÖn viÖc ph©n t¸ch ®éc lËp b¶ng m· hiÓn thÞ (®­îc coi nh­ b¶ng m· ph«ng ch÷ - cã thÓ dïng bÊt kú b¶ng m· th«ng th­êng nµo, ®Æc biÖt lµ TCVN 5712) vµ b¶ng m· l­u tr÷ (chuçi tù 7-bit). ý t­ëng cña viÖc ph©n t¸ch nµy còng n»m trong s¬ ®å chung vÒ thiÕt kÕ d÷ liÖu Kh¸ch - Chñ (Client-Server) hiÖn nay cña CNTT. Th«ng tin tiÕng ViÖt sÏ ®­îc m· ho¸ trong c¬ së d÷ liÖu b»ng b¶ng m· tù nhiªn nhÊt víi suy nghÜ cña m¸y tÝnh: c¸c ch­¬ng tr×nh ®iÒu hµnh hÖ CSDL lín nhËp ngo¹i sÏ tr«ng thÊy d÷ liÖu v¨n b¶n tiÕng ViÖt nh­ c¸c d÷ liÖu tiªu chuÈn ASCII, s¾p xÕp nã, t×m kiÕm nã, nÐn vµ gi¶i nÐn... tù ®éng theo quy tr×nh th«ng th­êng mÆc ®Þnh mµ kh«ng cÇn mét language driver phô trî. Ng­êi sö dông th«ng tin sÏ tr«ng thÊy trªn giao tiÕp mµn h×nh vµ nhËp liÖu bµn phÝm mét v¨n b¶n th«ng tin tiÕng ViÖt theo tiªu chuÈn th«ng th­êng ®· ®­îc chÊp nhËn tr­íc ®©y. SÏ cã mét ch­¬ng tr×nh hç trî tù ®éng t¹i Desktop cña ng­êi dïng chuyÓn m· 2 chiÒu gi÷a th«ng tin cña m¸y tÝnh vµ hiÓn thÞ cña ng­êi dïng. Víi c¸c m¸y tÝnh hiÖn nay, víi l­îng th«ng tin hiÓn thÞ mµn h×nh hoÆc ra m¸y in víi tèc ®é hiÖn thêi th× viÖc chuyÓn m· nµy cã ¶nh h­ëng kh«ng nhËn thÊy víi toµn bé hÖ thèng (cã ai xem ®­îc trªn 10000 ký tù/ gi©y). Mäi viÖc l­u tr÷, truyÒn tin hiÖn nay ®Òu ®­îc m¸y tÝnh nÐn l¹i tù ®éng th«ng tin v¨n b¶n vµ khèi l­îng nÐn cña mét v¨n b¶n m· 7-bit tiÕng ViÖt hoµn toµn b»ng khèi l­îng nÐn cña v¨n b¶n ®ã d­íi m· kh¸c do tÇn xuÊt lÆp cña c¸c tæ hîp mang dÊu. Quy tr×nh chuyÓn nhiÒu m· cña cïng mét dßng th«ng tin hiÖn nay vÉn ®ang ®­îc sö dông th«ng th­êng nh­ phÝm S lµ dÊu s¾c trªn bµn phÝm, vµo m· cña Microsoft nã lµ m· vïng trªn trong b¶ng 1 byte, khi ra mµn h×nh nã sÏ lµ mét ph«ng tæ hîp víi ch÷ c¸i mang dÊu vµ ë trong b¶ng m· Unicode 16 bit víi vÞ trÝ sè ngh×n hay v¹n. Ph­¬ng ph¸p m· tù 7-bit chØ thªm vµo quy t¾c tuy duy dÊu thanh cuèi, chuyÓn dÊu thanh tù ®éng tõ vÞ trÝ cuèi ©m tiÕt lªn con ch÷ mang dÊu thÝch hîp víi hiÓn thÞ mét c¸ch tù ®éng tr­íc khi ®­a th«ng tin ra cho ng­êi dïng.

Quy tr×nh dßng th«ng tin

    CadPro ®· t¹o ra mét ch­¬ng tr×nh chøa trong th­ viÖn ®éng (DLL) cho phÐp ng­êi dïng c¬ së d÷ liÖu nèi kÕt vµo mét øng dông truy xuÊt c¬ së d÷ liÖu kh¸ch chñ bÊt kú trong hÖ ®iÒu hµnh Windows. Ch­¬ng tr×nh nµy sÏ cã mét hµm tù ®éng chuyÓn ®æi th«ng tin d÷ liÖu v¨n b¶n ®i qua giao tiÕp ODBC ®­îc chuyÓn m· 2 chiÒu d÷ liÖu: b¶ng m· chuçi tù 7-bit vµ mét b¶ng m· ph«ng hiÓn thÞ bÊt kú ®ang dïng hiÖn nay t¹i ViÖt Nam. Ng­êi dïng hoµn toµn kh«ng c¶m nhËn ®­îc sù chuyÓn ®æi phiªn dÞch ng­êi - m¸y nµy vµ c¸c hÖ ®iÒu hµnh c¬ së d÷ liÖu lín nhËp ngo¹i trë thµnh ®Þa ph­¬ng ho¸ hoµn toµn víi tiÕng ViÖt mµ kh«ng cÇn mét sù can thiÖp nµo kh¸c. Nh­ vËy, víi gi¶i ph¸p nµy, chóng ta cã thÓ kh¾c phôc ®­îc hÇu hÕt nh÷ng g× ®ang tån t¹i víi m· tiÕng ViÖt hiÖn nay. MÆt kh¸c vÞ trÝ dÊu thanh trong ©m tiÕt sÏ trë thµnh tù ®éng tiªu chuÈn ho¸ do viÖc ®Æt nã n»m ®©u hoµn toµn do m¸y tÝnh ®¶m nhËn vµ sÏ kh«ng cã sù nhÇm lÉn khi t×m kiÕm th«ng tin do ý thÝch hay thãi quen kh¸c nhau cña ng­êi dïng víi vÞ trÝ bá dÊu. M¸y tÝnh tra cøu vµ tr¶ lêi ng­êi dïng trªn m¹ng tõ nay còng sÏ kh«ng phô thuéc vµo b¶ng m· giao tiÕp t¹i m¸y tÝnh c¸ nh©n cña ng­êi truy xuÊt th«ng tin v× viÖc chuyÓn m· vÒ chuÈn 7-bit ®­îc thùc hiÖn ngay t¹i destop cña ng­êi tra vÊn hÖ thèng. Chóng ta sÏ cã mét tiªu chÝ thø 5 mµ kh«ng ®­îc coi lµ chuÈn nh­ng rÊt tiÖn dông cho ng­êi dïng: ®ã lµ tù do cho thãi quen vµ së thÝch. Phi chuÈn ®èi víi ng­êi dïng vµ mét chuÈn cho hÖ thèng.

    Trªn ®©y lµ nh÷ng nghiªn cøu vÒ mét vÊn ®Ò ®ang tån t¹i vµ g©y nhiÒu tranh c·i. §Ó t×m hiÓu mét c¸ch chi tiÕt, b¹n ®äc cã thÓ liªn hÖ trùc tiÕp víi t¸c gi¶: Ph¹m Hång Quang - C«ng ty PhÇn mÒm Tù ®éng ho¸ ThiÕt kÕ (CadPro), ®Þa chØ: 95A Lý Nam §Õ - Hµ Néi, Tel: 8469786, E-mail: phquang@hn.vnn.vn.

Néi dung | TiÕng ViÖt

Toµn bé WebSite nµy sö dông font .VnTime, .VnArial & VNI-Times tr×nh duyÖt sÏ tù ®éng hiÓn thÞ chÝnh x¸c font ch÷ tiÕng ViÖt miÔn lµ Windows cña b¹n cã font nµy.

Neu chua co font xin hay xem trang CAI DAT FONT TIENG VIET de download cac font su dung cho Website nay.

KiÕn thøc
* 3 gi¶i ph¸p tiÕng ViÖt cho Windows

* Cµi ®Æt font tiÕng ViÖt ë møc hÖ thèng cho Windows

* Sö dông font True Type trong Windows

* Gi¶i ph¸p m· chuçi tù 7 bit cho tiÕng ViÖt

* TiÕng ViÖt & bé m· Unicode

* Xö lý & trao ®æi th«ng tin tiÕng ViÖt

*

TiÖn Ých
* X¸c lËp Account tù ®éng cho Windows 9.x

* VNI T©n Kú 4 for Windows

* Vietware 2.0

* VietKey 4.x

* Just click 'n' see
Trang 1 ; 2

* mtdEVA300
Trang 1 ; 2 ; 3 ; 4

*